Hoa lan và 101 câu hỏi để bắt đầu trồng lan
03:51
Lan
Venus (Hoàng Linh) xin cung cấp đến những người chơi đang trồng hoa
lan hay đang có ý định sưu tầm hoa lan một vài câu hỏi rất dễ gặp
trong quá trình chăm sóc hoa lan. Những hiện tượng trên chậu lan quý đôi khi rất
bình thường nhưng đủ khiến người ta mất ăn mất ngủ, để tránh những hiểu nhầm
không đáng có, mọi người hãy kiên nhẫn tìm thêm thông tin để hiểu thêm về loài
cây - loài hoa đẹp tuyệt vời này.
1.
Kiến làm tổ trong chậu lan có hại hay không? Làm sao diệt
trừ?
Trả
lời: Thực tế
kiến không làm hại cây lan, nhưng kiến là nguyên nhân chính mang đủ loại rệp đến
kí sinh trên chậu lan. Rệp hút nhựa cây trong có chất ngọt như mật và kiến hút
chất mật trong con rệp như người ta nuôi bò sữa. Trong quá trình di chuyển, kiến
mang theo mầm mống rệp và virus đi khắp nơi dẫn đến khả năng lây lan rất
cao.
Muốn
giết kiến dùng các loại thuốc kể trên, nhưng nếu muốn tận diệt ổ kiến trong chậu
lan hãy rắc thuốc hột Diazinon granule trên mặt chậu và tưới nước cho thuốc ngấm
xuống, ngoài ra còn rất nhiều phương pháp khác.
Xem
thêm cách đuổi kiến tại ĐÂY
2.
Làm sao phân biệt được mầm hoa và cây non?
Trả
lời: Để phân
biệt cần có kiến thức về đặc tính của cây, ví dụ, với Cymbidium mầm hoa sẽ thành
hình vào thàng 9-10 khi đêm bắt đầu se lạnh. Về trực quan có thêm 1 cách phân
biệt nữa, đó là quan sát mầm hoa thường có hình tròn như đầu bút chì, trái lại
cây non sẽ dẹp. Đối vói các giống lan đều giống như vậy.
3. Lá
lan thường hay bị đốm den, có phải là virus hay không? Xin cho biết nguyên nhân
và cách chữa.
Trả
lời: Lá lan
bị đốm hay có những chấm đen, thường do khi tưới nước rồi thời tiết ẩm gây phát
sinh những loại vi khuẩn hay nấm độc tác hại. Do đó khi trời ẩm nên giữ lan cho
khô. Có thể chữa trị bằng cách phun thuốc Benlate (Benomyl) hay
Daconil. Tuy nhiên những đốm đen giống như vết sẹo không bao giờ mất
đi.
Các loại
Virus thường gặp trên phong lan là Odontoglossum ringspot virus hiện tượng chủ
yếu là những vòng, làm thành những quầng nâu vàng trên lá. Mosaic virus gây
những chỗ lồi lõm những sọc đen hoặc xanh nhạt hay đen trên lá. Necrotic
ringspot virus thường xẩy ra cho lan Cymbidium làm cho lá lan bi quầng, sọc lồi
lõm và còn nhiều loại virus khác nữa. Nhưng nhiều khi những hiện tượng kể trên
cũng không phải là do Virus. Muốn biết rõ phải cắt lá gửi đi thí nghiệm. Mọi
Virus đều chưa có thuốc chữa. Bởi vậy cần hủy bỏ cây hay để riêng ra một chỗ
ngay lập tức. Phòng ngừa bằng cách không mua những cây khả nghi và dùng lửa đốt
dao kéo trước khi cắt lá hay rễ.
4.
Xin cho biết lan trồng trong chậu nào tốt hơn?
Trả
lời: Lan có thể trồng trong nhiều loại chậu, tuy nhiên mỗi loại
chậu có một đặc tính riêng.
Chậu đất
rất tốt, chóng khô nước nhưng dễ vỡ và hay bị đóng muối.
Chậu
Plastic giữ nước lâu hơn và rẻ tiền hơn.
Giỏ gỗ
treo thoáng gió, mau khô nhưng hay bị mục, thích hợp với các loại Vanda,
Aerides, Stanhopea và những loại có dò hoa mọc ở phía dưới.
5. Vì
sao lá mềm và nhăn nheo: "Tôi có 2 cây lan, một cây lá to bằng bàn tay,chùm hoa
mầu tím hồng, hình như con bướm và một cây có chiếc bẹ và một lá. Tôi vẫn để
trong nhà và tưới nước hàng tuần, nhưng không hiểu vì sao lá nhăn nheo và mềm rũ
xuống." ?
Trả
lời: Thực khó lòng trả lời khi không biết rõ là loại lan nào. Khi mua lan
xin nhớ hỏi người bán tên cây lan để dễ dàng cho việc nuôi trồng, vì cách trồng
mỗi loại khác nhau. Nhưng theo lời tả, cây thứ nhất có lẽ là Hồ điệp
(Phalaenopsis) cây thứ hai có lẽ là Cát Lan (Cattleya). Cả hai đều có triệu
chứng bị thối rễ. Khi rễ bị thối, cây không còn hút được nước cho nên lá nhăn
nheo và mềm. Trường hợp này, lấy cây ra khỏi chậu cắt bỏ rễ thối rắc bột diêm
sinh (sulfur) rồi bỏ vào bao nylon bịt kín lại để vào chỗ rợp, khi nào thấy cây
ra rễ sẽ trồng lại vào chậu.
Đọc
thêm nguyên nhân lan không ra rễ tại ĐÂY
6. Xin
vui lòng chỉ cho cách nuôi lan trong nhà?
Trả
lời: Lan rất
cần ánh sáng để sinh trưởng, do đó cần đặt chậu lan gần cửa sổ hướng Nam . Nếu
không có cửa sổ ta dùng 4 chiếc đèn ống 40W gồm 2 bóng Wide Spectrum kèm 2 bóng
Cool white cho diện tích 36 x 36" hay dùng loại đèn High Intendity Discharge
(HID) cho một diện tích lớn hơn. Nếu dùng đèn, cần để từ 12 giờ một ngày cho cây
sắp ra hoa. Các cây nhỏ cần đến 16 giờ mới đủ sức tăng trưởng. Nuôi lan trong
nhà cần để chậu lan trên khay nước có đá sỏi cho đủ độ ẩm và quạt cho thay đổi
không khí. Phalaenopsis, Miltonia, Paphiopedilum là những loại thích hợp nuôi
trong nhà.
Đọc
thêm cách trồng lan trên sân thượng tại ĐÂY
7. Xin
định nghĩa rõ rệt thế nào là Hoa lan Việt Nam?
Trả
lời: Chúng ta
cần phải phân biệt rõ ràng: Hoa lan Việt Nam tức là hoa lan nguyên thủy mọc tại
núi rừng Việt nam còn những cây lan nhập cảng từ các quốc gia khác không thể coi
là hoa lan cuả Việt Nam đuợc. Thí dụ cây Paphiopedilum delenati chỉ mọc tại Việt
Nam (endemic) thì 70 năm sau dù rằng đã sinh sôi nẩy nở tại Hoa Kỳ, Pháp, Nhật
v.v... cũng vẫn đuơc gọi là hoa lan Việt nam. Nhưng cũng có những cây như
Dendrobium aggregatum, Dendrobium chrysotoxum chẳng hạn mọc tại các nuớc như
Thái Lan, Việt Nam, Lào, Miến điện v.v... thì nước nào cũng có thể coi như cây
đó là của mình.
Hình
minh họa
8. Xin
cho biết một vài thứ lan có hương thơm?
Trả
lời: Những
cây lan nguyên giống (species) hoặc ghép giống từ những cây dưới đây phần đông
đều có hương thơm:
|
Aerides
odoratum
|
Angraecum
sesquipedale
|
Brassavola
nodosa
|
|
Cattleya hoa trắng, tím,
hồng
|
Cymbidium
eburneum
|
Cymbidium
ensifolium
|
|
Cymbidium
sinense
|
Encyclia
citrina
|
Encyclia
cordigera
|
|
Dendrobium
anosmum
|
Dendrochilum
glumaceum
|
Lycaste
aromatica
|
|
Lycaste
cruenta
|
Maxillaria
tenuifolia
|
Neofinetia
falcata
|
|
Odontoglossum
pulchellum
|
Oncidium
ornithorhynchum
|
Rhynchostylis
gigantea
|
|
Rhyncholaelia
digbyana
|
Stanhopea
occulata
|
Stanhopea
wardii
|
|
Stanhopea
tigrina
|
Trichopilia suavis Vanda
merrilli
|
Vanda
tricolor
|
|
Zygopedilum
intermedium
|
Zygopedilum
crinitum
|
Zygopedilum
mackayi
|
Lan Venus (Hoàng Linh)
(St)